İnsanlarda olduğu gibi evcil hayvanların da dışarıdan alması zorunlu bazı mineraller vardır. Fazla veya az miktarda mineral alımı sağlık sorunlarına neden olabilir. Amerikan Yem Kontrol Yetkilileri Birliği (AAFCO), kediler ve köpekler için 12 temel mineralin minimum gereksinimlerini yayınlamaktadır. AAFCO, kedilerde sadece iyotun, köpeklerde ise iyot, kalsiyum, fosfor ve selenyumun maksimum gereksinim miktarını yayınlamaktadır.
Evcil hayvan mamalarında bulunan mineraller ana bileşenlerden sağlanabilir. Örneğin; karaciğer iyi bir bakır ve demir kaynağıdır. Kemik unu iyi bir kalsiyum ve fosfor kaynağıdır. Patates potasyum açısından zengindir. Eğer tüketilen gıdalarla yeterli miktarda mineral alınamıyorsa AAFCO’nun belirlediği minimum gereksinimler göz önüne alınarak mineral takviyesi alınabilir.
Evcil hayvan mamalarında temel bileşenlerden gelen mineraller
Minerallerin organik bir madde ile bileşik oluşturmuş haline şelat denir. Organik kelimesinin evcil hayvan veya insan gıdalarında kullanılan organik tanımıyla bir ilgisi yoktur. Burada bahsedilen organik kelimesi, minerallerin proteinlere ve diğer biyolojik moleküllere kimyasal olarak bağlanmasıdır. Benzer şekilde, "şelatlı" terimi, "biyolojik bir moleküle bağlı" demektir.
Takviye edilen mineraller
Evcil hayvan mamalarına ilave edilen mineral takviyeleri, laboratuvarda oluşturulmuş şelatlı veya doğada bulunan “inorganik” bir mineral olabilir. Bakır sülfat, potasyum klorür ve sodyum klorür (sofra tuzu), evcil hayvan mamalarında kullanılan inorganik minerallerdir. Ticari olarak üretilen şelatlı mineraller, insan ve evcil hayvan gıda zincirinde kullanılan daha yeni bir bileşendir. Evcil hayvan mamasında bulunan şelatlı mineral, küçük bir protein parçasına eklenen çinko proteinat olabilir. Şelatlı mineraller, evcil hayvan mamasında bulunan bileşenlere daha çok benzedikleri için, bazı durumlarda kedi veya köpek tarafından daha fazla emilime sahip olabilmektedir. Bu durumda vücutta aynı etkiyi sağlamak için daha az şelatlı mineral kullanılmalıdır. Birçok "premium" evcil hayvan mamasında inorganik mineraller yerine şelatlı mineraller kullanır. Şelatlı minerallerin inorganik minerallere göre biyoyararlanımları daha yüksektir.
Hangi tür mineraller en iyisidir?
Gerçek şu ki, şelatlı mineraller evcil hayvanlar tarafından her zaman inorganik minerallerden daha kolay emilmez. Emilim daha fazla olsa bile bu durum her zaman iyi bir şey değildir. AAFCO besin profillerindekiler gibi evcil hayvanlar için güvenli minimum ve maksimum mineral seviyelerinin belirlenmesi ile ilgili yapılan araştırma sonuçlarının çoğunda şelatlı mineraller yerine inorganik mineraller kullanmıştır. Bu nedenle, şelatlı bir mineralin inorganik bir mineralle aynı miktarda eklenmesi, toksisiteye ve sağlık durumunda olumsuz etkiye neden olabilir. Sağlıklı veya bazı hastalığa sahip hayvanlar için minimum ve maksimum şelatlı mineral düzeyleri ile ilgili yeni çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.
Genel olarak, şelatlı minerallerin gıdalarda bulunan besin maddelerinin emme yeteneklerini azaltan sindirim sorunları veya mineral eksiklikleri olan evcil hayvanlar için takviye olarak kullanılması önerilmektedir. İdrar taşı olan evcil hayvanlar için inorganik mineral içeren diyetler tercih edilebilir.
Sonuç
Çoğu zaman evcil hayvanlarınıza seçtiğiniz mamalar, yüksek kaliteli ve dengeli olduğu için mamadaki minerallerin türü önemli değildir. Son olarak mineral ilavesi yapmadan önce evcil hayvanınızın mineral gereksinimleri hakkında sorularınız varsa, her zaman veteriner hekiminizle konuşmalısınız.
